Ngày 29/7/2025, Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội tổ chức Hội nghị phản biện xã hội đối với Dự thảo Nghị quyết quy định hoạt động thử nghiệm có kiểm soát tại thành phố Hà Nội. Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội Nguyễn Lan Hương chủ trì hội nghị.
Tại Hội nghị, đồng chí Nguyễn Việt Hùng - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Hà Nội trình bày báo cáo tóm tắt dự thảo tờ trình và dự thảo Nghị quyết “Quy định hoạt động thử nghiệm có kiểm soát tại thành phố Hà Nội”.

Nghị quyết gồm 6 chương, 27 điều, quy định chi tiết về tiêu chí, điều kiện lựa chọn, trình tự, thủ tục đăng ký, thẩm định, cấp phép, điều chỉnh gia hạn và kết thúc việc thử nghiệm có kiểm soát; cơ chế hướng dẫn, kiểm soát quá trình thử nghiệm; chính sách khuyến khích, hỗ trợ thử nghiệm; kiểm soát rủi ro trong quá trình thử nghiệm; quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong quá trình thử nghiệm có kiểm soát quy định tại Điều 25 của Luật Thủ đô…
Đã có 11 ý kiến phát biểu trực tiếp tại hội nghị và 14 ý kiến bằng văn bản. Các ý kiến cho rằng, nghị quyết rất quan trọng, cụ thể hóa các chủ trương của Đảng, Nhà nước và Thành phố đối với phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số, đặc biệt là Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị và Luật Thủ đô sửa đổi 2024, cho phép Hà Nội ban hành cơ chế đặc thù về các lĩnh vực trong đó có Khoa học và công nghệ với vai trò là động lực hàng đầu cho sự phát triển kinh tế - xã hội, khoa học và công nghệ giúp đất nước bứt phá và ngăn chặn nguy cơ tụt hậu, đồng thời tạo môi trường thuận lợi cho sáng tạo, nâng cao năng lực quốc gia và bảo vệ sở hữu trí tuệ.

Phó Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn Dân chủ - Pháp luật, TS Lê Văn Hoạt, nguyên Phó Chủ tịch HĐND thành phố cho rằng, Khoản 4, Điều 25 tại Điểm d có quy định nguyên tắc về việc miễn trừ trách nhiệm dân sự và hình sự với tổ chức, doanh nghiệp và cá nhân có liên quan trong thực hiện thử nghiệm có kiểm soát, nhưng trong 7 nguyên tắc ghi trong dự thảo không thấy có nội dung này. Mặt khác, nghị quyết HĐND chỉ có thể bổ sung và cụ thể hóa thêm các nguyên tắc của Luật Thủ đô cho phù hợp với điều kiện cụ thể chứ không được quy định trái với những quy định tại Luật Thủ đô. Thêm nữa, tại Khoản 5, Điều 25 còn có nội dung HĐND thành phố quy định phạm vi miễn áp dụng các quy định pháp luật đối với từng dự án cụ thể trên cơ sở đánh giá về mức độ rủi ro và khả năng kiểm soát. Do vậy, mặc dù có quy định về nội dung này ở Điều 19, Chương V nhưng không nên bỏ nội dung này trong nguyên tắc chung...
Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn Dân chủ - Pháp luật, ông Phạm Ngọc Thảo, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam Thành phố nhận định: Nghị quyết này cùng với những nghị quyết khác của Hội đồng nhân dân thành phố về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, về ưu tiên ứng dụng khoa học công nghệ phát triển sản phẩm mới giảm phát thải, ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất... tạo thành một tổng thể các cơ chế chính sách đồng bộ, đầy đủ sẽ tạo ra sự chuyển biến mạnh mẽ để phát triển kinh tế xã hội của Thủ đô, xứng đáng là một trung tâm khoa học công nghệ của cả nước. Đề nghị, cơ quan soạn thảo bổ sung vào Điều 3, thêm một khoản về khái niệm “Thử nghiệm có kiểm soát” một cách tóm tắt. Theo đó, thử nghiệm có kiểm soát là việc thử nghiệm công nghệ, sản phẩm, dịch vụ hoặc mô hình kinh doanh mới có tính đổi mới sáng tạo, có khả năng mang lại giá trị, hiệu quả cao về kinh tế - xã hội mà pháp luật có quy định. Làm rõ khái niệm như vậy sẽ đầy đủ và logic với các khái niệm sau đó trong Điều 3.
PGS.TS Bùi Thị An, nguyên đại biểu Quốc hội khóa XIII đánh giá cao sự chuẩn bị kỹ lưỡng nghị quyết của Ban soạn thảo. Đề nghị bổ sung quy định rõ tiêu chí lựa chọn dự án, nếu không rõ tiêu chí, rất dễ dẫn đến sự cảm tính hoặc thiên lệch trong phê duyệt. Trong tiêu chí nên bổ sung: tính mới (mới với thế giới hay Việt Nam? tính khả thi, mức độ rủi ro? Năng lực tổ chức thử nghiệm (công trình sư), khả năng nhân rộng?... Phải có nội dung phân tích và quản trị rủi ro đối với người dùng, cộng đồng, thị trường, cơ quan quản lý và các bên liên quan khác. Cam kết bằng văn bản về việc đảm bảo an toàn cho người dùng và cộng đồng, có cơ chế giải quyết khiếu nại và phương án bồi thường thiệt hại nếu có rủi ro. Cung cấp thông tin, tài liệu chứng minh năng lực phù hợp với phương án thử nghiệm, có lộ trình cụ thể cho giai đoạn phát triển sản phẩm sau khi kết thúc thử nghiệm.
Kết luận hội nghị, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội Nguyễn Lan Hương ghi nhận, các ý kiến đã thể hiện tinh thần đồng hành cùng Mặt trận tham gia trực tiếp vào những vấn đề rất quan trọng mang tính đột phá cho sự phát triển của Thủ đô và cụ thể hóa những nội dung nghị quyết mới của Trung ương và thành phố. Đề nghị Sở Khoa học và Công nghệ tiếp thu đầy đủ các ý kiến phản biện của các chuyên gia; đồng thời bổ sung, sửa đổi dự thảo nghị quyết theo hướng rõ nội dung, rõ đặc thù của Hà Nội, đặc biệt là khi thành phố Hà Nội đã nằm trong mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO. Quan tâm nội dung người dùng sản phẩm thử nghiệm cần phải được thể hiện đầy đủ về quyền lợi, trách nhiệm khi tham gia các dự án. Lưu ý đến tính công khai, minh bạch; hiệu quả và tác động xã hội cần phải được thể hiện bằng tính định lượng, cơ chế đánh giá. Đồng thời, nghị quyết cần quy định rõ trách nhiệm giải trình, kiểm tra giám sát của các cơ quan liên quan.
Hồng Kông - Ban DC,GS và PBXH